adv/https://www.facebook.com/MayorcaCity|https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJT9fbiornOXHkXrGZUVrpdv-Lczq8UDHymSAG1FLaN3n3jZFWnu0it9lpwJHYd0VcIDtwocuKlnssNY-cCZ3HvTh1DeTd7PtbwtHmL9ZiETil6lUcWgNm_7AgC-oX565gM8BVnz-CZQPd-vR0u6WRRSDS2jgBBTJ1nV-3rFE-2XOJeKsNB82lQDVj/w631-h89/327891321_889983905377070_4693388700391347137_n.gif

بیروڕا

5/cate1/بیروڕا

ئابووری

6/cate2/ئابووری

ڕاپۆرت

6/cate3/ڕاپۆرت

چاوپێکەوتن

5/cate4/چاوپێکەوتن

گەلەری

3/cate6/گەلەری

هەمەڕەنگ

5/cate5/هەمەڕەنگ
adv/https://www.facebook.com/QaiwanGroup|https://i.postimg.cc/Nfy5msCp/Kurd-Plate-Qg-12-4.gif

وەرزش

5/cate1/وەرزش

ڤیدیۆ

3/cate6/ڤیدیۆ

نوێترین بڵاوکراوەکان

ساڵی داهاتوو نرخی زێڕ دەگاتە 3000 دۆلار


نرخی زێڕ رۆژی هەینی بەرزبووەوە بۆ 2585 دۆلار کە بەرزترین ئاستییەتی لە مێژوودا و سیتی بانکی ئەمریکی پێشبینی دەکات نرخی کانزا زەردەکە نێوەڕاستی ساڵی داهاتوو بەرزبێتەوە بۆ 3000 دۆلار.

سیتی بانکی ئەمریکا، یەکێکە لە گەورەترین بانکەکانی جیهان و دەڵێت، بەهۆی کەمکردنەوەی سوودی بانکی لەلایەن بانکە ناوەندییەکانی جیهانەوە نرخی زێڕ بە ئەگەری زۆرەوە لە نێوەڕاستی ساڵی 2025دا بەرزدەبێتەوە.

نرخی زێر لەم ساڵدا بەڕێژەی 24% بەرزبوونەوەی بەخۆیەوە بینیوە.

ئاکاش دۆشی، بەڕێوەبەری بەشی کانزاکان لە سیتی بانک پێشبینیکردووە، پێش کۆتایی ئەم ساڵ نرخی زێر بگاتە 2600 دۆلار و نێوەڕاستی ساڵی داهاتووش 3000 دۆلار دەپێکێت.

رۆژی چوارشەممە بانکی ناوەندیی ئەمریکا بڕیار لەسەر کەمکردنەوەی سوودی بانکی دەدات و ئەوەش دەبێتە یەکەم کەمکردنەوەی سوودی بانکی لەلایەن بانکی ناوەندیی ئەمریکاوە لە دوای ساڵی 2020وە.

کەمکردنەوەی سوودی بانکی لەلایەن بانکی ناوەندیی ئەمریکاوە دەبێتە هۆکار بۆ دابەزینی بەهای دۆلار و سوودی سەر قەواڵە داراییەکانی گەنجینەی ئەمریکا، هاوکات دەبێتە هۆکار بۆ بەرزبوونەوەی بەهای کاڵا و کانزاکان.

 

عێراقی نوێی کۆماری ئیسلامیی ئێران!


عادل باخەوان
-
پەیوەندیی نێوان ئێران و میزۆپۆتامیا کە دواتر دەبێت بە عێراق، چەندین سەدە تێدەپەڕێنێت و ناکرێت بە تەنیا لە کۆماری ئیسلامیی ئێراندا کورت بکرێتەوە. لەبیرمان نەچێت ساسانییەکان یەکەم پایتەختی خۆیان لە میزۆپۆتامیا و شاری تێسیفۆن کە تەنیا 30 کیلۆمەتر لە بەغدای ئێستاوە دوورە، جێگیرکردووە. واتە لە ساڵی 224ـەوە، میزۆپۆتامیا ناوچەی کارایی جیۆپۆلەتیکی ساسانییەکان بووە و ئەمڕۆ کە مەسعود پزیشکیان دەگاتە عێراق و بۆ ماوەی سێ رۆژ دەمێنێتەوە، نەک هەر خۆی بە میوان نازانێت، بەڵکو خۆی بە خاوەن ماڵی شەرعیش دەزانێت.

بێگومان لە وتارێکی کورتی ئاوادا ئێمە ناتوانین کۆی ئەو مێژووە گرنگە شرۆڤە بکەین و هەڵیدەگرین بۆ کتێبێکی تایبەت، بەڵام ئەوەی لێرەدا گرنگە بۆ ئێمە گەڕانەوەیە بۆ ئەو پرۆسێسەی کە عێراقی نوێی پۆست سەدام حوسێن، دەخاتەوە دۆخی ساڵی 224ـی ساسانییەکان و خاکی میزۆپۆتامیای نوێ دەکاتەوە بە رووبەری کشانێکی ئێجگار فراوانی میراتگرانی ساسانییەکان.

ئەم پرۆسێسە لەو ساتەوەختەوە دەستپێدەکات کە سەدام حوسێن لە مانگی هەشتی ساڵی 1990 دا کوێت داگیر دەکات و لەم رێگایەشەوە، کۆی ئەو هاوپەیمانانە لەدەست دەدات کە بەدرێژایی هەشتاکانی سەدەی رابردوو لە بەرامبەر کۆماری ئیسلامیی ئێراندا پشتیوانییان لێکردبوو، هەر لە عەرەبی سعودیەوە تاوەکو دەگاتە ئەمریکا. هەروەها دەرگایەکی گەورە دەکاتەوە لەسەر کۆی ئەو حیزبە شیعی و کوردانەی کە دژی سەدام حوسێن بوون و لەلایەن کۆماری ئیسلامیی ئێرانەوە پشتیوانییان لێ دەکرا. لە راستیدا کردنەوەی دەرگە لە حیزبە شیعی و کوردییەکان، ناڕاستەوخۆ سەلماندنی رۆڵی کۆماری ئیسلامیش بوو لە عێراقێکدا کە پاش سەدام حوسێن دروست دەکرێت. هیچ حیزبێکی شیعی و کوردی، بەبێ رەزامەندیی ئێران، نەیاندەتوانی لەگەڵ ئەورووپا و ئەمریکادا مامەڵە بکەن

شانسی گەڕانەوەی بەهێزی ئێران بۆ میزۆپۆتامیای مێژوویی، لە 2003 دا بەهێزتر و فراوانتر و گەورەتر دەبێت. لەم ساتەوەختەدا کە گەورەترین هێزی جیهان، وڵاتە یەکگرتوەکانی ئەمریکا، دێت و عێراقی سەدام حوسێن داگیر دەکات، دۆستە مێژووییەکانی واشنتن کە بریتین لە تورکیا و وڵاتانی کەنداو و میسر، بڕیار دەدەن پێکەوە ستراتیژیەتی دابڕان لەگەڵ عێراقی پۆست سەدام حوسێندا پەیڕەو بکەن و بەهیچ شێوەیەک نەک هەر لەگەڵ سیستمی سیاسیی نوێدا مامەڵە نەکەن، بەڵکو گرفتی گەورەیشی بۆ دروستبکەن، بەڵام کۆماری ئیسلامیی ئێران، کە پێشتر ئەمریکای بە شەیتانی گەورە ناودەبرد و واشنتنی جۆرج بۆشیش تارانی خستبووە ریزی سێ دەوڵەتە هەرە خراپەکارەکەی جیهانەوە، تەواو بەپێچەوانەی دۆستەکانی ئەمریکاوە و بە عەقڵیەتێکی ساردی پراگماتیکی دەوڵەتدارییەوە، بڕیار دەدات هاوڕێیەتیی ئەمریکا بکات لە بیناکردنەوەی عێراقی پۆست سەدام حوسێندا و ئەمریکا بە ناچاری و لەسەر ئاستی بابەتی ئەو هاوڕێیەتییەی کۆماری ئیسلامیی ئێرانی قبووڵکرد.

لە دیسێمبەری ساڵی 2011 دا، کاتێک بە بڕیاری سەرۆکی ئەمریکا، دوا سەربازی ئەمریکی عێراق بەجێدێڵێت و دەگەڕێنەوە نیشتمانی خۆیان، ئێرانییەکان دیسانەوە ئەو دەرفەتەش دەقۆزنەوە بۆ ئەوەی ئەو بۆشاییە گەورەیە پڕبکەنەوە کە کشانەوەی سوپای ئەمریکی لە عێراقدا بەجێی هێشت. لە 2011ـەوە ئیدی هیچ هێزێکی نێو سیستمی جیهانی و تەنانەت رۆژهەڵاتیش قورسایی لە عێراقدا نەما بۆ ئەوەی بتوانێت گرفت بۆ کشانی هەژموونی ئێرانی بەسەر کۆی عێراقی نوێدا دروست بکات.

لەوەش زیاتر، کاتێک داعش خیلافەتەکەی خۆی لەنێوان عێراق و سووریادا، لە مانگی شەشی 2014 دا رادەگەیێنێت، کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی لە رێگەی هاوپەیمانیی نێودەوڵەتیی دژ بە داعشەوە، راستەوخۆ وەک پارتنەرێکی سەرەکی مامەڵە لەگەڵ کۆماری ئیسلامیی ئێراندا دەکات و پێگەیەکی سەلمێنراوی شەرعی پێدەبەخشێت، بەڕادەیەک کە لە مانگی حەوتی 2015 دا، رێککەوتننامەی ئەتۆمیشی لە ڤیەننا لەگەڵدا واژۆ دەکات.

بەبێ تێگەیشتن لەم مێژووە کە نزیکەی 1800 ساڵە، زۆر ئەستەمە ئێمە تێبگەین لە وێنەی عێراق لەو خەیاڵدانە دەستەجەمعییە ئێرانییەی کە چوارچێوەی سەردانی سەرۆککۆمار، مەسعود پزیشکیان بۆ عێراق دەستنیشان دەکات. لەنێو ئەم خەیاڵدانەدا، وێنەی عێراق لە وێنەی هیچ وڵاتێکی دیکەی جیهان ناچێت. 1800 ساڵە، عێراق لای ئێرانییەکان وەک بەشێک لە جیۆپۆلەتیکی خۆیان دەبینرێت و مامەڵەی لەگەڵدا دەکرێت. پاش چوونەدەرەوە لە ئیمپراتۆریەتی عوسمانی، ئێران زۆربەی هەرە زۆری ئەو دەوڵەتە مۆدێرنانەی قبووڵکرد کە لە رۆژهەڵاتی نێوەڕاستدا دروستبوون، بە قەتەر و عوممان و ئیماراتیشەوە، بەڵام تا ئێستاش دەوڵەتی عێراقی بە زیادە دەزانێت و خاکی عێراق بە بەشێکی دانەبڕاو لە خاکە مێژووییەکەی خۆی دەزانێت و لە باشترین دۆخدا دەتوانێت وەک پارێزگایەکی خۆی مامەڵەی لەگەڵدا بکات.

کاتێک لە ساڵی 1501 یشدا، شیعیزمی ئیمامی بە فەرمی دەبێت بە ئایینی دەوڵەت لە ئێران دا، ئیدی حیکایەتی ئێران لە بەرامبەر عێراقدا رەهەندێکی مەزهەبیش وەردەگرێت و نەجەف و کەربەلا و سوێنە پیرۆزەکانی دیکەی عێراق دەبن بە بەشێک لە کولتووری مەزهەبیی ئێرانییەکان. لێرەوە، ئێران میکانیزمێکی بەهێز و گرنگی دیکەی دەست دەکەوێت بۆ فراوانکردنی سیستمی خودقەناعەتکردن و "قەناعەتکردن بەوانی دیکە کە جیاکردنەوەی عێراق لە ئێران، نە مانای مێژوویی هەیە نە مانای مەزهەبی. عێراقییەکان، بە هەموو پێکهاتەکانەوە، ئازادن چۆن بیردەکەنەوە، بەڵام ئەم بیرکردنەوەیە هیچ لەوە ناگۆڕێت کە شیعەکانی ئێران، نەجەف بە ڤاتیکانی خۆیان دەزانن. لێرەوە، زۆر ئەستەمە سەرۆککۆمارێکی ئێرانی سەردانی عێراق بکات و سەردانی نەجەف نەکات.

لە دەرەوەی ئەم رەهەندە مێژوویی و جیۆپۆلەتیک و مەزهەبیەشەوە، عێراقی پۆست سەدام حوسێن یەکێکە لەو رووبەرە هەرە گەورانەی کە ئێرانی ژێر گەمارۆی ئابووری هەناسەی تێدا دەدات و چ لە رێگەی شەرعی و چ لە رێگەی ناشەرعییەوە، کۆی ستراکتۆرە ئابوورییەکانی عێراق بەو ئاراستەیەدا دەبرێن کە لە خزمەتی کۆماری ئیسلامیی ئێراندا بێت. هەر لە فرۆشتنی گازی ئێرانییەوە کە ساڵانە نزیکەی نۆ ملیار دۆلار دەکات، تاوەکو دەگاتە هەناردەکردنی تەماتەی ئێرانی بۆ عێراق بە نرخی خەیاڵی: عێراق تا دوا دڵۆپ لەلایەن ئێرانەوە دەدۆشرێت!

لە هەلومەرجێکی بابەتیی ئاوادا، هەڵەن هەموو ئەو ئەکتەرە عێراقییانەی کە پێیان وایە، لە دەرەوەی هەژموونی ئێرانی دەتوانن بوونێکی سەربەخۆیان هەبێت. هەڵەن هەموو ئەو دەوڵەتە رۆژهەڵاتی و ئەورووپییانەی کە پێیان وایە، بەبێ تێپەڕین بە فیلتەری ئێرانیدا، دەتوانن گرێبەستی چەند ملیار دۆلاری لەگەڵ عێراقدا واژۆبکەن و تاوەکو کۆتایی بەردەوامبن. هەروەها هەرێمی کوردستان، هەڵەیەکی گەورە دەکات ئەگەر پێیوابێت، بەبێ ئاساییکردنەوەی پەیوەندییەکانی لەگەڵ کۆماری ئیسلامیی ئێراندا، دەتوانێت پارێزگاری لە ئاسایش و سەقامگیری و گەشەی ئابووریی خۆی بکات.

بێگومان رێککەوتن لەگەڵ کۆماری ئیسلامیی ئێراندا، نابێت بە هیچ شێوەیەک مانای سڕینەوەی رۆژهەڵاتی کوردستان بێت، کە لە چلەکانی سەدەی رابردووەوە تاوەکو بیناکردنەوەی عێراقی نوێ، قوڵایی ستراتیژی هەموو شۆڕشەکانی باشووری کوردستان بووە. ئەمە ئەو هاوسەنگییەیە، کە دیپلۆماسیەتی کوردی، دەبێت موعجیزە بەکاربهێنێت بۆ ئەوەی پارێزگاری لێ بکات: ئاساییکردنەوەی پەیوەندییەکان لەگەڵ کۆماری ئیسلامیی ئێراندا بەبێ لەدەستدانی پشتیوانیی ستراتیژیی رۆژهەڵاتی کوردستان.

پارەکەى ئەمریکا بدەنە درۆن


 عارف قوربانی

-

لە دەستپێکى ساڵى 2012 لەژێر ناونیشانى "ئەسبابى شەڕ پەیدا بکەن،" بانگەوازە وتارێکم بۆ سەرکردایەتیی سیاسیی کوردستان بڵاوکردەوە، تێیدا ئەوەم خستبووەڕوو هێزى پێشمەرگەى کوردستان لە رووى چەک و کەرەستەی سەربازی و لۆجیستییەوە پێویستى بە هەڵوەستە لەسەرکردن هەیە و دەبێت بە خێرایى پڕچەک بکرێن، چونکە ئەو رووداو و پێشهاتانەى ناوچەکە ئەوەى لێ چاوەڕوان دەکرێت لێکەوتەکانى، هەرێمى کوردستان رووبەڕووى شەڕێکى گەورە بکاتەوە.

لەبەرئەوەى ئەوکاتە عێراق و هەرێمى کوردستان لە دۆخێکى سەقامگیر و ئاسایشدا بوو، کەم کەس باوەڕى بەوە هەبوو لەناکاو شەڕ یەخەمان بگرێت، بۆیە رووبەڕووى رەخنە بوومەوە کە گوایە (تەپڵى شەڕ دەکوتم). بەڵام زۆرى نەخایاند، دواى دوو ساڵ و چەند مانگێک شەڕى داعش بەرۆکى پێگرتین، کە ئەگەر ئەمریکا و هاوپەیمانیی نێودەوڵەتى پشتیوانى کوردستانى نەکردبا، قورس بوو تەنیا چەکى دەستى هێزى پێشمەرگە بەرگەى ئەو شەڕە بگرین.

ئێستا ناوچەکە بەگشتى لەناو کێشمەکێش و ئاڵۆزیدایە، هەرێمى کوردستان پێچەوانەى ئەوکاتە، کەوتووەتە نێو بازنەى پیلانگێڕیى وڵاتە هەرێمایەتییەکانەوە، دەیان گرووپ گەلى چەکدار و هێزى میلیشیایى تووندڕە و لەژێر پەرچەمى ئایین و ئایدۆلۆجیاى جیاجیادا پەیدابوون. ئامراز و کەرەستەکانی جەنگ گۆڕاون و چەک و مووشەکی زیرەک و فڕۆکەى بێفڕۆکەوان شوێنى چەکە کۆنەکانی پێشووتریان گرتووەتەوە. هەموو ئەم جۆرە چەکانەش گەیشتوون بە دەستى ئەو هێزگەلە نادەوڵەتییانە.

بێجگە لەو گرووپانەى ئێستا بە ئاشکرا لە گۆڕەپانەکەدان، ژێرخانێکیش وەک منداڵدانى دروستبوون و سەرهەڵدانى گرووپى دیکە، ئامادەیى هەیە بۆ بەردەوام لەدایکبوونى هێز و گرووپى تازە. لە رابردوو ئێستا و داهاتووشدا هێزگەلى لەم جۆرە لەلایەن دەزگاى هەواڵگریى وڵاتانەوە وەک هێزێکى دەستکارى هەرزان، ئاسان بەکار دەبرێن. ئەمانە ئاماژەى هەر روون و مەترسیدارن کە هەرێمى کوردستان لەناو بازنەیەکى ئاگردایە و چاوەڕوانکراوە رووبەڕووى شەڕى حەتمیی ترسناک ببێتەوە.

سەرەڕاى ئەوەى لە شەڕى داعشەوە بۆ ئێستا 10 ساڵە ئەمریکا و هاوپەیمانەکانی هاوکاریی سەربازی و لۆجیستى و مادیی هێزى پێشمەرگەى کوردستان دەکەن، بەڵام بەراورد بە چەکى دەستى ئەو (هێزگەلە نادەوڵەتییانەى) ناوچەکە، چەکى دەستى هێزى پێشمەرگەى کوردستان بەراورد بە چەکى ئەو گرووپە تووندڕەوانە نابەرانبەرە و هێشتا پێشمەرگە دەستى نەگەیشتووە بەو جۆرە چەکە پێشکەوتووانەى سەردەم.

لە روانگەی سەربازییەوە، بیروباوەڕى رەوا و رەفتار و ئاکارى جوان و مرۆڤدۆستانە، بەر لە جەهل و تووندڕەوی و دەمارگیریى ناگرێت. پێویستە دەسەڵاتدارانى هەرێمى کوردستان بە حکومەت و حیزبە سیاسییەکانییەوە بیر لە دۆزینەوەى رێگەچارە بکەنەوە. ئەوەى دەبێتە لەمپەر لە بەردەم هەڕەشە و مەترسیی ئەو گرووپگەلە راستەوخۆ خاوەن نادیارانە، بەهێزیی (هێزی پێشمەرگەیە) لە رووى تەکنەلۆجیاى سەربازییەوە.

ناکرێت بەهۆى ئەوەى بودجە و مووچە و ئەرکى مەشق و راهێنان و پڕچەککردنى پێشمەرگە لە دەستووردا خراوەتە ئەستۆى بەغدا، ئیدی هەرێمى کوردستان هاوشێوەى 20 ساڵى رابردوو هەر چاوەڕوانى ئەوە بێت بەغدا دەرگەى جبەخانەکانى بۆ بکاتەوە، لە کاتێکدا لە سەردەمى زێڕینى پەیوەندیی نێوان هەرێمی کوردستان و بەغدا 2003 بۆ 2012، عێراق ئامادە نەبووە یەک فیشەک بداتە هێزى پێشمەرگەى کوردستان، لە سێ ساڵى شەڕى بەردەوامى داعش، بەغدا ئامادە نەبوو فیشەکێک بداتە کوردستان، چاوەڕوانییەکى نالۆژیکى و بێبنەمایە بەهیوا بن لە داهاتوودا بیکات. بەغدا نایەوێ کورد نینۆکى هەبێت تا سەرى خۆى پێبخورێنێت، ئیدی چۆن هێزى پێشمەرگە پڕچەک دەکات.

دەبێت کوردستان خۆى بەدواى دۆزینەوەى ئەو دەرفەت و کەناڵانەدا بگەڕێت کە بتوانێت بەهۆیانەوە چەکى سەردەم دەستبخات. بۆ ئەمڕۆ بەهۆى جۆرێک لە کرانەوەى وڵاتان بە رووی یەکدی و زاڵبوونى دەستکەوت و بەرژەوەندی بەسەر پرەنسیپ و یاسا و رێسا نێودەوڵەتییەکاندا، رێگەکانى پەیداکردنى چەک تا ئەندازەیەک ئاسانکراون.

لەبەرئەوەى ئێستا ئاراستەکە روو لە بەغدایە، مووچەى هەرێمی کوردستان لە بەغداوە دەدرێت و هەوڵێک هەیە بۆ ئەوەى مووچەى توێژە جیاجیاکانى مووچەخۆرانى هەرێمی کوردستان هاوتا بکرێت بە هاوشێوەکانیان لە بەغدا، پێویستە ئەولەوییەت بەوە بدرێت بۆ هاوتاکردنى مووچەى هێزەکانى پێشمەرگە بە سوپاى عێراق، کە مووچەى سوپاى عێراق و هێزەکانى حەشدى شەعبى زۆر زیاترە لە مووچەى پێشمەرگە. وەک نەتوانرا ئەوەى لە دەستوورى عێراقدا چەسپێندرابوو بۆ پڕچەککردن و مەشق و راهێنان و هەموو خەرجییەکانى پێشمەرگە، هیچ نەبێت پەلە بکرێت لەوەى مووچەکانیان هاوتاى سوپا بکرێت. دەبێت ئەم هەلومەرجە تازەیەى نێوان هەولێر و بەغدا وەک دەرفەت ببیندرێت بۆ بەهێزکردنى کوردستان لە رووى تواناى پارێزگاریلەخۆکردن و بەرگرییەوە.

مەبەستم لەم هەنگاوە بۆ ئەوەیە هەرێمى کوردستان پێداچوونەوەیەک بکات بەو یارمەتییەى لە (پێنتاگۆن) وەریدەگرێت، چونکە ساڵانێکى زۆرە ئەمریکا ساڵانە بڕە پارەیەکى زۆرى تەرخانکردووە بۆ هاوکاریی هێزى پێشمەرگەى کوردستان، بەڵام لەبەرئەوەى پێشتر هەرێمی کوردستان نەیدەتوانى وەک پێویست مووچە دەستەبەر بکات، بەشێکى زۆرى هاوکارییەکانى ئەمریکا بۆ مووچەى چەند لیوایەکى هاوبەشى هێزى پێشمەرگە تەرخانکرابوو، ئەو چەند مانگەیش کە بەغدا مووچە دەنێرێت، لەبەرئەوەى مووچەى پێشمەرگە کەمترە لە مووچەى سەربازانى عێراق، لە سەرووى ئەو بڕەوە کە بەغدا وەک مووچە دەیدات بە پێشمەرگە، حکومەتى هەرێمی کوردستان هاوکارییەکەى ئەمریکاش دەخاتە سەر مووچەى ئەو هێزە هاوبەشانەى نێو لیواکانى وەزارەتى پێشمەرگە.

ئەگەر وابکرێت مووچەى پێشمەرگە بەگشتى هاوتاى سوپاى عێراق بکرێت، ئەوکاتە ئەو پارەیەى ئەمریکا بڕیاری لێى داوە و کۆنگرێس و سەرۆکى ئەمریکاش رەزامەندییان لەسەر دەربڕیوە کە بڕیار وایە تاوەکو ساڵى 2026 بەردەوام بێت و ئەگەرى ئەوەش هەیە دواتریش بەردەوامى پێبدرێت. بۆیە پێشنیاز دەکەم هەرێمى کوردستان ئەو پارەیەى ئەمریکا بۆى دەستەبەرکردووە کە لە بنەڕەتیشدا بۆ کۆمەکى لۆجستى و چەک و پێویستیى سەربازییە، لە چوارچێوەى پڕۆژەیەکدا بەو پارەیەى ئەمریکا (درۆن و مووشەکى زیرەک و سیستەمى بەرگری پێبکڕێت.

چونکە بە دڵنیاییەوە بە پیلانى هەرێمایەتى ئەو گرووپگەلە چەکدارە نادەوڵەتییانەى ناوچەکە بە گژ هەرێمى کوردستاندا دەکرێن. کوردستان رووبەڕووى شەڕێکى نابەرانبەر و درێژماوە دەکرێتەوە. چەکى دەستى ئەو گرووپانە پێشکەوتووترن لە چەکى دەستى کورد. لە شەڕى داعشدا سەتان پێشمەرگە بەو هۆیەوە شەهیدبوون کە کەرەستەی بەرگریى چەک و تەقینەوەکانى داعشیان نەبوو. دەبێت پەند لەوە وەربگیرێت و ناکرێت هەزاران گەنجى دیکەى ئەم نیشتمانە ببنە سووتەمەنى نابەرانبەرى هێز.

هیچ دڵنیاییەکیش نییە هاوشێوەى شەڕى داعش کۆمەڵگەى نێودەوڵەتى پشتیوانى راستەوخۆى کورد بکات بۆ رووبەڕووبوونەوەى هەڕەشەکان. بۆیە پێویستە لە ئێستاوە کوردستان هەوڵى ئەو جۆرە چەکانە بدات کە دڵنیایى تواناى رووبەڕووبوونەوە و سەرکەوتنى مسۆگەر دەکەن.

 

ئێران: لە 5 مانگدا بایی 4.6 ملیار دۆلار کاڵا هەناردەی عێراق کراوە


جێگری وەزیری ئابووری و دارایی ئێران رایگەیاند، لە پێنج مانگی رابردوودا ئێران بایی 4.6 ملیار دۆلار کەلوپەلی هەناردەی عێراق کردووە، هاوردەش لە عێراقەوە تەنیا بایی 246 ملیۆن دۆلار بووە.

محەممەد رزوانیفەر، جێگری وەزیری ئابووری و دارایی ئێران رۆژی پێنجشەممە رایگەیاند، لە 21-03-2024ەوە تاوەکو 21-08-2024، واتە لە ماوەی پێنج مانگدا 13.1 ملیۆن تۆن کەلوپەل، کە بایی 4.6 ملیار دۆلار بووە، لە ئێرانەوە هەناردەی عێراق کراوە.

جێگری وەزیری ئابووری و دارایی ئێران گوتی، بەراورد بە پار، هەناردەکردنی کەلوپەل لە ئێرانەوە بۆ عێراق 27% زیادیکردووە.

بە گوتەی محەممەد رزوانیفەر، لە ماوەی ئەم پێنج مانگەدا هاوردەی وڵاتەکەی لە عێراقەوە تەنیا 43 هەزار تۆن کەلوپەل بووە، کە بایی 246 ملیۆن دۆلار بووە. گوتیشی، بەراورد بە هەمان ماوەی ساڵی رابردوو، هاوردەکردنی کەلوپەل لە عێراقەوە لەڕووی کێشەوە 7.5% کەمیکردووە، بەڵام لەڕووی نرخەوە 56% زیادیکردووە.

زۆربەی ئەو کەلوپەلانەی لە ئێرانەوە هاوردەی عێراق دەکرێن بریتین لە ئاسن و پۆڵا، کەرەستەی بیناسازی، بەرهەمە کشتوکاڵییەکان، شیرەمەنییەکان و گازی شل.

محەممەد رزوانیفەر گوتی، "ساڵی رابردوو (هەتاوی) 26.7 ملیۆن تۆن کەلوپەل بە بەهای 9.4 ملیار دۆلار هەناردەی عێراق کراوە، 143 هەزار تۆن کەلوپەل بە بەهای 585 ملیۆن دۆلاریش شتومەک لەو وڵاتەوە هاوردە کراوە."

مەسعود پزیشکیان، سەرۆککۆماری ئێران لە یەکەم سەردانیدا بۆ دەرەوەی وڵات هاتە عێراق و هەرێمی کوردستان، بەرپرسانی هەر دوو وڵات هەوڵدەدەن لە هەموو روویەکەوە و بە تایبەت لە بواری ئابووری و بازرگانی زیاتر پەرە بە پەیوەندییەکانیان بدەن و قەبارەی بازرگانییان بگەیێننە 20 ملیار دۆلار.

میرڤانۆس تاوەرز ئاوەدانیەکی نوێ بۆشار

 

بێ وەستان کارکردن بۆ بنیادنانی ماڵی داھاتووی تۆ، میرڤانۆس شێوازێکی نوێی ژیانتان پێدەناسێنێت.

میرڤانۆس تاوەرز، ئاوەدانییەکی نوێ بۆ شار.

ئۆفیسی فرۆشتن: شەقامی سەرەکیی هەواری شار، نزیک پردی کۆبانی، ناو پرۆژەی سولی ڤیو.

بۆ پەیوەندیکردن: 

07705345000 – 07705395000



ئەڵمانیا سنوورەکانی لەگەڵ 5 وڵات دژی کۆچبەران تووندتر دەکات


لە ئەمڕۆوە حکومەتی ئەڵمانیا سنوورەکانی لەگەڵ پێنج وڵات بۆ رێگریکردن لە چوونی کۆچبەران بۆ وڵاتەکەی تووندتر دەکات. بەرپرسانی بەشێک لەو وڵاتانە و یەکێتیی ئەورووپاش ئەوە بە مەترسی، بەتایبەت بۆ سەر ناوچەی شینگن، دەبینن؛ بەشێکیشیان دەستخۆشیی لێدەکەن.

29 وڵات ئەندامی ناوچەی شینگنن، کە سنوورەکانی نێوانیان هەڵگرتووە، جووڵەی خەڵک و بازرگانی بە ئاسانی لە نێوانیاندا دەکرێت.

رۆژی یەکشەممە 15ی ئەیلوولی 2024 لەبارەی ئەم هەنگاوەی وڵاتەکەیەوە نانسی فایزەر، وەزیری ناوخۆی ئەڵمانیا رایگەیاند، بەم هەنگاوە ئەڵمانیا دەیەوێت "ژمارەی کۆچبەرانی نایاسایی کەم بکاتەوە، قاچاخچییانی کۆچبەر بوەستێنێت، تاوانباران دەستگیر بکات و کەسانی ئیسلامیی تووندڕۆ بدۆزێتەوە."

بەرپرسانی ئەڵمانیا ئەو هەنگاوەی وڵاتەکەیان وەکو تاکە رێگە بۆ رێگریکردن لە کۆچبەران دەبینن. ئۆلاف شۆڵتز، راوێژکاری ئەڵمانیا رایگەیاند، "بەداخەوە، ناتوانین تەواو متمانە بە دراوسێکانمان بکەین بەوەی ئەو کارەی لە ئەستۆیانە بیکەن."

دەشڵێت، "لە هاوئاهەنگی بەردەوامدا دەبین لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ. دەمانەوێت دڵنیایی بدەین کە ئەم رێکارانە کەمترین کاریگەرییان لەسەر ئەو کەسانە هەبێت کە لەسەر سنوورەکان دەژین، گەشتیاران، جووڵەی بازرگانی و ئابووری هەبێت."

بەرلین سنوورەکانی لەگەڵ هەریەک لە وڵاتانی فەرەنسا، لوکسمبۆرگ، هۆڵەندا، بەلجیکا و دانیمارک تووندتر دەکات. پێشتریش لە تشرینی یەکەمی 2023وە لەگەڵ هەریەک لە وڵاتانی سویسرا، نەمسا، چیک و پۆڵەندا هەمان هەنگاوی نابوو.

بەگوێرەی وەزیری ناوخۆی ئەڵمانیا، ئەو رێکارانەی لە تشرینی یەکەمی 2023وە جێبەجێیان کردوون، بوونەتە هۆی گێڕانەوەی 30 هەزار کۆچبەری نایاسایی. هەروەها، ئەمەش داوای مافی پەنابەریی 20% کەمکردووەتەوە.

بڕیارەکەی ئەڵمانیا و ناڕەزایەتی وڵاتانی دراوسێ:

رۆژی هەینی، راوێژکاری ئەڵمانیا پەیوەندیی بە دۆناڵد تەسک، سەرۆکوەزیرانی پۆڵەنداوە کرد و پێی راگەیاند، "ئەم هەنگاوەی وڵاتەکەی دژی بنەما یاساییەکانی یەکێتیی ئەورووپا و ناوچەی شینگن نییە." بەڵام دواتر تەسک لە راگەیێندراوێکدا ئەو هەوڵەی ئەڵمانیای بە "قبووڵنەکراو" دانا و داوای راوێژی پێویستی کرد لەنێوان ئەو وڵاتانەی کاریگەر دەبن بە بڕیارەکە.

حکومەتی نەمساش رایگەیاندووە، ئامادە نین ئەو کۆچبەرانە وەربگرنەوە کە لەلایەن ئەڵمانیاوە دەگەڕێندرێنەوە. گێرهارد کارنەر، وەزیری ناوخۆی نەمسا دەڵێت، "ئەم جۆرە کارە قبووڵنەکراوە."

وەکو رەخنەیەکیش لە هەنگاوەکەی بەرلین، کیریاکۆس میتسۆتاکیس، سەرۆکوەزیرانی یۆنان گوتی، ناکرێت کێشەی کۆچبەران بە "هەڵوەشاندنەوەی تاکلایەنانە"ی رێککەوتننامەی شینگن چارەسەر بکرێت.

بڕیارەکەی ئەڵمانیا بێ دەستخۆشیش نەبووە. ڤیکتۆر ئۆربان، سەرۆکوەزیرانی هەنگاریا کە بە کەسێکی دژەکۆچبەر ناسراوە پێشوازی لە بڕیارەکەی ئەو وڵاتە کرد.

بەگوێرەی رێککەوتنی ناوچەی شینگن، لەکاتی بوونی مەترسی و پێویستدا هەر وڵاتێکی ناوچەی ئەندام دەتوانێت سنوورەکانی تووندتر بکات.

پەیوەندیی تووندکردنی سنوورەکان و هەڵبژاردنی هەرێمەکانی ئەڵمانیا:

حکومەتی ئەڵمانیا و پارتە پێکهێنەرەکانی لەژێر گوشارێکی قورسی پارتی جێگرەوە بۆ ئەڵمانیا دان، کە پارتێکی راسترۆی دژەکۆچبەرە. ئەمە لەکاتێکدایە بڕیارە یەکشەممەی داهاتوو هەڵبژاردنی پەرلەمانی هەرێمی براندنبێرگ بکرێت.

بە گوێرەی دوایین راپرسی بۆ هەڵبژاردنی هەرێمەکە، پارتی جێگرەوە بۆ ئەڵمانیا 29%ی دەنگەکان، پارتی سۆشیال دیموکرات 26% و پارتی یەکێتیی کریستیان دیموکراتیش 16%ی دەنگەکان دەبەنەوە.

پارتی جێگرەوە بۆ ئەڵمانیا پێشتریش و لە رۆژی 1ی ئەیلوولی ئەمساڵ توانی زۆرینەی دەنگەکانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی توینگن بەدەستبهێنێت. لەو هەڵبژاردنەدا پارتەکە 30.5%ی دەنگەکان، پارتی کریستیان دیموکرات 24.5%ی دەنگەکان، هاوپەیمانی سارا ڤاگنکنیشت 16%ی دەنگەکان و ئەوانەی دیکەش 29%ی دەنگەکانیان بەدەستهێنا.

ئەمە جاری یەکەم بوو لە دوای ساڵی 1945 و جەنگی دووەمی جیهانییەوە لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی هەرێمێکی ئەڵمانیادا پارتێکی راستڕۆی تووندئاژۆ زۆرینەی دەنگەکان بەدەستبهێنێت.

هەمان رۆژ پارتی جێگرەوە بۆ ئەڵمانیا توانی دووەمی هەڵبژاردنی پەرلەمانی هەرێمی ساکسنیش بێت. لەو هەڵبژاردنەدا پارتی کریستیان دیموکرات 31.5%، پارتی جێگرەوە بۆ ئەڵمانیا 30%، هاوپەیمانیەتی سارا ڤاگنکنیشت 12%ی دەنگەکان و ئەوانی دیکەش 26.5%ی دەنگەکان دەبەنەوە.

بەڕێوەچوونی هەڵبژاردنی پەرلەمانی ئەو دوو هەرێمەی رۆژهەڵاتی ئەڵمانیا لەکاتێکدایە بڕیارە ساڵی داهاتوو، هەڵبژاردنی پەرلەمانی ئەڵمانیا بەڕێوەبچێت. دوایین راپرسییەکانی ئەو وڵاتەش پێشانی دەدەن کە پارتی جێگرەوە بۆ ئەڵمانیا دەنگەکانی بەشێوەیەکی بەرچاو بەراورد بە هەڵبژاردنەکانی پێشوو زیاد دەکات.

adv/https://www.facebook.com/QaiwanGroup|https://i.postimg.cc/Nfy5msCp/Kurd-Plate-Qg-12-4.gif