زانایان بۆیان دەرکەوتووە کە هەندێک لە یەکەم مرۆڤەکانی سەر زەوی، داهێنەرێکی ژیر بوون و نزیکەی 2.75 ملیۆن ساڵ لەمەوبەر لە کینیا ئامێری بەردی تیژ و بڕەریان دروستکردووە. ئەم مرۆڤە کۆنانە لە شوێنێک بە ناوی نامۆروتوکونان ژیاون، کە لەوێدا بۆ ماوەی 300 هەزار ساڵ هەمان جۆر ئامێریان بەکارهێناوە و لێهاتووییەکانیان لە نەوەیەکەوە بۆ نەوەیەکی دیکە گواستووەتەوە.
توێژینەوەکە لە گۆڤاری زانستیی Nature Communications بڵاوکراوەتەوە.
ئامێرەکان بە لێدانی یەک بەرد بە بەردێکی دیکە دروستکراون تا پارچەی بەردی تیژی لێ پەیدا بێت. ئەوەندە بە باشی دروستکراون کە دەکرێت تاوەکو ئەمڕۆش ئەگەر کەسێک نەزانانە هەڵیان بگرێت، هێشتا پەنجەی خۆیانی پێ ببڕن. توێژەرەکان زیاتر لە 1,300 ئامێریان دۆزیوەتەوە، ئەمەش دەریدەخات کە ئەم مرۆڤە سەرەتاییانە بە تەواوی زانیویانە چ جۆرە بەردێک بەکاربهێنن و چۆن شکڵ و شێوەیان پێبدەن.
پرۆفیسۆر دەیڤید براون لە زانکۆی جۆرج واشنتن دەڵێت، ئەم دۆزینەوەیە ئەوەی سەبارەت بە مێژووی مرۆڤ دەیزانین دەگۆڕێت. خەڵک پێشتر وایان دەزانی ئامێر دروستکردن کارێکی کورتخایەن بووە، بەڵام ئێستا روونە کە بۆ سەدان هەزار ساڵ بەردەوام بووە.
زانایان دەڵێن ئەم ئامێرانە یارمەتی مرۆڤە سەرەتاییەکانیان داوە لە بەرامبەر گۆڕانکارییە گەورەکانی کەشوهەوا و زەوی بژین. کاتێک جیهانی دەوروبەریان گەرمتر و وشکتر بوو، پێویست نەبوو جەستەی خۆیان بگۆڕن، بەڵکو بیرۆکەکانی خۆیان گۆڕی. بە دروستکردنی ئامێر، دەیانتوانی خۆراک بدۆزنەوە و خۆیان لەگەڵ ئاڵۆزییە نوێیەکاندا بگونجێنن.
ئەمە دەریدەخات کە داهێنان زۆر زووتر لەوەی بیرمان دەکردەوە دەستی پێ کردووە.
ئامێرە بەردییەکانی کە لە نامۆروتوکونان لە کینیا دۆزراونەتەوە، مێژووەکەیان دەگەڕێتەوە بۆ نزیکەی 2.75 ملیۆن ساڵ لەمەوبەر، کە وایان لێدەکات کۆنتر بن لە هەر تەکنەلۆژیایەکی بەردەوامی پشتڕاستکراوە کە لەلایەن مرۆڤە سەرەتاییەکانەوە بەکارهێنرابێت. چەند پارچە بەردێکی کەم هەیە لە شوێنی کۆنترەوە (نزیکەی 3.3 ملیۆن ساڵ لەمەوبەر لە لۆمێکوی، کە هەر لە کینیایە)، بەڵام ئەو ئامێرانە وادیارە تەنیا یەک جار دروستکراون و بە درێژایی کات نەگوازراونەتەوە بۆ نەوەکان.
ئەوەی دۆزینەوەکەی نامۆروتوکونان تایبەت دەکات، نەریتە دوور و نەپچڕاوەکەیە – هەمان جۆر ئامێر بە هەمان شێواز بۆ ماوەی 300 هەزار ساڵ دروستکراوە. ئەمە واتای ئەوەیە کە ئەم مرۆڤە سەرەتاییانە تەنیا بە هەڵە ئامێریان دروستنەکردووە؛ بەڵکو فێر بوون و لە نەوەیەکەوە بۆ نەوەیەکی دیکە بەرەوپێشتریان بردوون.
ليست هناك تعليقات
إرسال تعليق