نۆ کۆنگرێسمانی ئەمریکی نامەیەکیان بۆ سەرۆکی وڵاتەکەیان سەبارەت بە جەنگی ئێران و ئیسرائیل ناردووە. ئەوان دەڵێن، هێرسی ئیسرائیل بۆ سەر ئێران دەرفەتێکی گرنگە بۆ رێگری لە ئێران بۆ بوون بە خاوەن چەکی ئەتۆمی.
رۆژی یەکشەممە، 15ی حوزەیرانی 2025، ئەو ئەندامانەی کۆنگرێسی ئەمریکا نامەیەکیان لەبارەی جەنگی ئێران و ئیسرائیل بۆ دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا نارد.
کۆنگرێسمانەکان بە سەرۆکی وڵاتەکەیان دەڵین، "هێرشی ئیسرائیل بۆ سەر ئێران دەرفەتێکی گرنگە بۆ رێگری لە ئێران لەوەی ببێتە خاوەن چەکی ئەتۆم". دەشڵێن، "ئێران ماوەی دانوستاندنەکانی وەکو تاکتیکێک بۆ بەرهەمهێنانی چەکی ئەتۆم بەکارهێناوە".
رۆژی هەینی، ئیسرائیل هێرشی کردە سەر ئێران و دواتر ئەویش وەڵامی دایەوە. بە گوێرەی ئاماری فەرمی، لە ئێران بەهۆی هێرشەکانەوە 128 کەس کوژراون، لە ئیسرائیلیش 13 کەس گیانیان لەدەستداوە.
نۆ کۆنگرێسمانەکە لە نامەکەیاندا گوتوویانە، "هێرشی ئیسرائیل بۆ سەر ئێران وەڵامی ئەو هەڕەشانەبوو کە لەسەریان بوو". ئاماژەیان بەوەش کردووە، "ئێران بەردەوامە لە پاڵپشتیکردنی حەماس، حیزبوڵـڵا و حووسییەکان. هەروەها، ئێران پاڵپشتی لە گرووپە چەکدارەکان لە عێراق و سووریا دەکات کە لە دوای 7ی تشرینی یەکەمەوە هێرشیانکردووەتە سەر (بنکەکانی) ئەمریکا".
دەقی نامەکە:
بەڕێز سەرۆک ترەمپ
ئێمە زۆر بەپەلە ئەم نامەیەتان بۆ دەنووسین، لە کاتێکدا ئیسرائیل ئۆپەراسیۆنێکی سەربازیی گەورەی دەستپێکردووە و بنکە ئەتۆمییەکان، بنکە مووشەکییەکان و سەرکردایەتیی باڵای ئێرانی کردووەتە ئامانج. ئەم هەنگاوە یەکلاکەرەوەیە دوای دوو مانگ لە هەوڵی دیپلۆماسیی ناسەرکەوتوو دێت و دەرفەتێکی چارەنووسساز پێکدەهێنێت بۆ ڕێگریکردن لە ڕژێمی ئێران لە بەدەستهێنانی چەکی ئەتۆمی. هەوڵەکانی تاران بۆ بەدەستهێنانی چەکی ئەتۆمی و هەبوونی مێژووە درێژەکەی لە هاندانی توندوتیژی لە رێگەی گرووپە بریکارە تیرۆریستییەکانییەوە، وایکردووە خۆی بگەیەنێتە ئەم ساتە.
ڕژێمی ئێران دەیان ساڵە خەریکی چەواشەکردنی کۆمەڵگەی نێودەوڵەتییە و دیپلۆماسی وەک تاکتیکێک بۆ کاتکوشتن بەکارهێناوە، لە هەمان کاتدا تواناکانی بۆ بەرهەمهێنانی چەکی ئەتۆمی پەرەپێداوە. ئێستا، کە ئێران لەژێر هێرشی ڕاستەوخۆی سەربازیدایە و جیهان چاوی لەسەرێتی، ئەمریکا دەرفەتێکی لەبەردەستدایە بۆ کۆتاییهێنان بە خواستە ئەتۆمییەکانی ئێران، ئەویش لەرێگەی دڵنیابوونەوە لە هەڵوەشاندنەوەی تەواوەتیی بەرنامەکەی لە رێگەی دانووستاندنەوە.
هیچ شتێک نییە بە ناوی پیتاندنی ئاشتییانەی یۆرانیۆم کاتێک بابەتەکە پەیوەندی بە ئێرانەوە هەبێت، کە گەورەترین وڵاتی پاڵپشتیکاری تیرۆرە لە جیهاندا. هێرشەکان بۆ سەر دامەزراوەکانی پیتاندنی یۆرانیۆمی ئێران — هەروەها کارگەکانی مووشەک و ناوەندەکانی فەرماندەیی — لە وەڵامی ئەوەدا ئەنجامدران کە بەرپرسانی ئیسرائیل بە "هەڕەشە ناویان دەبەن. سوپای ئیسرائیل مەزەندەی کردبوو کە ئێران پێشوەختە بڕی پێویست یۆرانیۆمی پیتاندووە بۆ دروستکردنی چەندین چەکی ئەتۆمی. ئاژانسی نێودەوڵەتیی وزەی ئەتۆم (IAEA) پشتڕاستی کردەوە کە ئێران بۆ دەیان ساڵە پابەندییەکانی تایبەت بە بڵاونەبوونەوەی چەکی ئەتۆمی پێشێل کردووە. جیهان چیتر ناتوانێت خۆی بە وەهم بخەڵەتێنێت.
ڕەفتارە زیانبەخشەکانی ئێران لە بەرنامە ئەتۆمییەکەی زیاترە. ئێران ڕۆڵێکی بنەڕەتیی هەبوو لە پشتیوانیکردنی هێرشەکەی 7ی ئۆکتۆبەری حەماس بۆ سەر ئیسرائیل، کە کۆمەڵکوژییەکی بێ پاساوی زیاتر لە هەزار کەس و رفاندنی 251 کەسی لێکەوتەوە، لەنێویاندا 12 ئەمریکی، بۆ ناو تونێلەکانی غەززە. ئێران هەروەها بەردەوامە لە پشتیوانیکردنی حەماس، حزبوڵا و حوسییەکان لەو شەڕەی کە دوای ئەو ڕووداوە هەڵگیرسا. ساڵی ڕابردوو، ئێران دوو هێرشی بێ وێنەی کردە سەر ئیسرائیل و سەدان درۆن و مووشەکی ئاراستەی خاکی ئیسرائیل کرد. هەروەها ئێران گرووپە بریکارەکانی لە عێراق و سووریا پڕچەک کرد و ئاراستەی کردن، کە لە دوای 7ی ئۆکتۆبەرەوە هێرشیان کردووەتە سەر بنکەکانی ئەمریکا، لەنێویاندا کوشتنی سێ سەربازی ئەمریکی لە کانوونی دووەمی 2024 ئەمە جگە لەوەی کە ڕژێمی ئێران پلانی تیرۆرکردنی لەسەر خاکی ئەمریکا داڕشتووە و بکوژی بەکرێگرتووە بۆ کردنە ئامانجی هاووڵاتیانی ئەمریکی، لەنێویاندا خودی بەڕێزتان.
لەم چوارچێوەیەدا، ئێمە زۆر نیگەرانین لە بەردەوامیی ئێران لە بەکارهێنانی تاکتیکی کاتکوشتن بۆ دواخستنی گەڕاندنەوەی خێرای سزاكان و دووبارە بنیاتنانەوەی تواناکانی لەژێر پەردەی دانوستاندا. ئەو مۆڵەتە دوو مانگییەی کە ئیدارەکەی ئێوە داینابوو، بەسەرچوو، و کاتی ئەوە هاتووە ئێران بڕیارێک بدات — یان سازشی ڕاستەقینە بکات یان ڕووبەڕووی فشارێکی دیپلۆماسیی لەناوبەر ببێتەوە، وێڕای فشاری سەربازیی ئیسرائیل. داواتان لێدەکەین دەست بە کارکردن بکەن لەگەڵ هاوبەشە ئەوروپییەکانمان بۆ کاراکردنی میکانیزمی گەڕاندنەوەی سزاكان بەپێی بڕیاری 2231ی ئەنجوومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکان تا مانگی تەممووز — بۆ دڵنیابوونەوە لەوەی کە مۆڵەتە چارەنووسسازەکەی مانگی ئۆکتۆبەر لەدەست نادەین بۆ دووبارە سەپاندنەوەی سزای گشتگیر بەسەر بەرنامەی چەکی ئێراندا.
پێویستە ئەمریکا هەڵوێستێکی تەواو ڕوون و ئاشکرای هەبێت: سفر پیتاندن، سفر ڕێگە بەرەو چەکی ئەتۆمی. هەر چوارچێوەیەک کە لەم ستانداردە لابدا، رووبەڕووی دژایەتییەکی بەهێزی هەردوو پارت (دیموکرات و کۆماری) لە کۆنگرێسدا دەبێتەوە.
ئێران باجی دەیان ساڵ لە رەفتاری ناسەقامگیرکەر دەدات وەک گەورەترین وڵاتی پاڵپشتیکاری تیرۆر لە جیهاندا. داواتان لێدەکەین کە داوای هەڵوەشاندنەوەی تەواوەتیی بەرنامە ئەتۆمییەکەی ئێران و کۆتاییهێنان بە پشتیوانییەکانی بۆ تیرۆری جیهانی بکەن. ڕژێمی ئێران فێربووە کە سەرپێچی کردن سزای بەدواوەیە. تەنیا کاتێک وەڵامی دەبێت کە رووبەڕووی هەڵوێستێکی پتەو و یەکلاکەرەوە بێتەوە.
ليست هناك تعليقات
إرسال تعليق