ماجید خلیل
-
تورکیا دەمێکە شوڵی لێهەڵکێشاوە، لە چل ساڵی رابروودا، (٣٠) کەڕەت ئۆپەراسیۆنی ئاسمانی و زەمینییان کردووەتە سەر باشووری کوردستان.
بە هەرنرخێک بێت، نایانەوێ ئێرە ئارامبێت. نەک هەرئەوە، بەڵکو بەڵگەنامەکانی (میساقی میللی) میتۆدێکەو کاریلەسەردەکەن.
بەقەولی خۆیان، (ویلایەتی موسڵ)، بەشێکی دانەبڕاوی تورکیایەو شارەکانی هەولێر و کەرکوک، پارێزگای هەشتاو سێ و چواری تورکیان.
ئەمە پوختەی پەیامی تورکیایە.
پەکەکە پاساوی هێرشەکانەو بەس، گەر ئەوان نەبوونایە، پلانی داگیرکردنی باشوری کوردستان دەمێکبوو جێبەجێکرابوو.
کەواتە پێویستە هێزە سیاسییەکان، بە دنیابینیی دیپلۆماسییەتی تورکیا فریونەخۆن. تورکیا، لەسەردەمی ئاکپارتییەوە، ئامڕازەکانی سنوربەزاندن و چاوسورکردنەوەی سورترکردووەو وەک چۆن پاڵنەرە ئاینییەکە، لە حەفتاکاندا، ئەربەکانی تاودایە باکوری قوبرس، هەمان پاڵنەر، بە ڕۆحە تۆرانییەکەوە لەم پیاوە دوخوێنڕاکردووەی خەونی عوسمانلیدا تاویدەدا بۆ داگیرکردنی ویلایەتی موسڵ.
پارتی پێویستە میکانیزمی لۆژیکو دۆستایەتی و پردە ئابورییە فشەڵەکە فوتێنەکاو رێگەیتر و ڕازیتری مامەڵە لەتەک تورکیا بگرێتە بەر. بەشبەحاڵیخۆم، سوچێکی ئەم رێکەوتنەی هێزەکانی رۆژئاوا، بەڕێگەیەکی جیاواز لە ئۆکەی تورکیا دەزانم و پشتیوانی هەولێری لەگەڵدابووە. ئەمە خۆیلەخۆیدا هەوەڵین لاملی و لاموجیمییە لەدەرەوەی خواستەکانی تورکیا گوزەراوەو جێگەی دڵخۆشییە.
پێمانوایە، زیاد لەپەکەکە، پارتی و زۆنەکەی لەژێر مەترسی رووبەڕووبوونەوەی تورکیان،
با لەئێستایدا لەباشترین دۆخی پەیوەندیشدا پیشیان لە پەکەکە خواردبێتەوەو لە هەندێحاڵەتیشدا گەر کارئاسانییان بۆ تورکیا نەکردبێ، ئەوا هێندەی بەغدا هەڵوێستیان نەبووە!
یەکێتی لە ئێستادا دوورترە لە دێوەزمەی تورکیا، وەلێ پەیوەندییەکانی پێیناوەتە دۆخێکی دژوارەوە. لەپاش شازدەی ئۆکتۆبەر فشارەکانی تورکیا بەتایبەتی بۆ سلێمانی بەئاشکرا دیاربوون. یەکێتی پاڵپشتێکی مەعنەوی پەکەکەیە، وەلێ باجی بەرگرییکردنی لە پەکەکە داوەو لەسەر ئەم حسابەیش نەیارەکانی ئۆکەیەکی نابەدڵیان وەرگرتووە!
یەکێتی داهێنەری پرسی ئاشتەوایی باکوری کوردستان و ئەنکەرە بوو، ئۆزال ئەندێشە سیاسییەکانی خۆی، دەخستە بەردەم مام جەلال و ئەویش کۆدی کەسایەتی ئۆجەلانی دەخوێندەوە. ئاسان نییە ئێستا یەکێتی ئەو توراسی تەباییە خاوەندارییەتی بکات، چون هاوکێشەی یەکێتی لەناوچەکەدا ئاڵۆزترە لەو رابردووەی کە هەیبووە.
پەیوەندییەکان ئاڵۆزن، رەنگە پارتی و یەکێتیش بەسانایی سەریان لێدەرنەکەن. پەیوەندییەکان لەوەدا نەماونەتەوە کە ئایدیۆلۆژیاو بیروباوەڕ دایانبڕێژێتەوە. بەرژەوەندی ئابوری و هێزی هەواڵگیریی، زائیدەن ئامادەیی بێپێشینەی روسیاو کڕکەوتنی بەرژەوەندییەکانی ئەمەریکایش لەناوچەکەدا، دیسانەوە چەپۆکێکی قوڕاوییە بە تەوقی سەری هێمنی ناوچەکەوە. ئیسرائیلیش کەمتازۆر چاوێکی لە زەوارە زەنگینەکەی جیۆسیاسی ناوچەکەیەو چاوەکەی تریشی بە پەکەکە هەڵنایەت، تەنانەت سێبەرەکەی پەکەکە خاکی داعشی بە تورەکە وێژا. هێشتا کەللەڕەقیی کەلتورە دژ بە چەپەگەراییەکە لە دەماری سیاسەتی ئیسرائیلدا، پشتیوانی راستڕەوە مەزهەبگەراییەکەی تورکیای ناوناتۆیەو سویچ ئۆنی پەنجەی ئیسرائیلییەکان، توڕەیی تورکیای بەرداوەتە ئەم کیشوەرە بێساحیبە.
ئیسلامییەکانیش بۆچی هیچ، دەکرێ رۆڵی ناوبژیوانی ببینن. دەتوانن ئاداتی قەدەرێکی جوانبن، بەداخەوە هەندێکیان مەلا ئیدریسێکی ساختەی سیاسەتەکانی کن ئەردۆگانن. کەمتازۆر خۆیان لە قەرەی قەیرانەکە نادەن، نیگەرانییان پێوە دیارە، وەلێ هێشتا هەندێکیان سوجدەی شوکر بۆ سەرکەوتنەکانی ئەردۆگان دەبەن.
هێشتا هەندێکیان تەزووی ئۆخەی و موچرکەی ئیمان دەیانگرێ، وەختێک ریزەنوێژخوێنێکی ئەنکەرە لەبەرباران دەبینن، بینیمان چۆن لەپەیجەکانیان بڵاویانکردنەوە، لەکاتێکدا ئاواییەکانی سنور، لەبەر لێزمەی بۆمبەکانی تورک، تەنانەت کەوەکانیشیان بە هێلکەوە قرچەیان دەهات، خۆ وێنەکانیشمان بینین.
بەکورتی و کرمانجی، لەروانگەی تورکیادا، نێزیکی و دووری نییە، جاشو جەنگاوەری کورد یەکشتن، دەربارو دەستبەچەکەکان یەکشتن. هەرچی زووترە، زمانێکی نوێ و سیاسەتێکی یەکگرتوو، هەرچی زووترە، کۆمەڵی نێونەتەوەیی و ناوەندو هەولێر، پەکەکەو پێناوە راستەقینەکانی ئاشتی لەناوچەکەدا، دەبێت بەگیانێکی گەورەی کوردبوونەوە، کارلەسەر وەستانی ئەم ئافاتەی بەردەرگای بێشەوژەنی هەموومان بکەن.
تورکیا دەمێکە شوڵی لێهەڵکێشاوە، لە چل ساڵی رابروودا، (٣٠) کەڕەت ئۆپەراسیۆنی ئاسمانی و زەمینییان کردووەتە سەر باشووری کوردستان.
بە هەرنرخێک بێت، نایانەوێ ئێرە ئارامبێت. نەک هەرئەوە، بەڵکو بەڵگەنامەکانی (میساقی میللی) میتۆدێکەو کاریلەسەردەکەن.
بەقەولی خۆیان، (ویلایەتی موسڵ)، بەشێکی دانەبڕاوی تورکیایەو شارەکانی هەولێر و کەرکوک، پارێزگای هەشتاو سێ و چواری تورکیان.
ئەمە پوختەی پەیامی تورکیایە.
پەکەکە پاساوی هێرشەکانەو بەس، گەر ئەوان نەبوونایە، پلانی داگیرکردنی باشوری کوردستان دەمێکبوو جێبەجێکرابوو.
کەواتە پێویستە هێزە سیاسییەکان، بە دنیابینیی دیپلۆماسییەتی تورکیا فریونەخۆن. تورکیا، لەسەردەمی ئاکپارتییەوە، ئامڕازەکانی سنوربەزاندن و چاوسورکردنەوەی سورترکردووەو وەک چۆن پاڵنەرە ئاینییەکە، لە حەفتاکاندا، ئەربەکانی تاودایە باکوری قوبرس، هەمان پاڵنەر، بە ڕۆحە تۆرانییەکەوە لەم پیاوە دوخوێنڕاکردووەی خەونی عوسمانلیدا تاویدەدا بۆ داگیرکردنی ویلایەتی موسڵ.
پارتی پێویستە میکانیزمی لۆژیکو دۆستایەتی و پردە ئابورییە فشەڵەکە فوتێنەکاو رێگەیتر و ڕازیتری مامەڵە لەتەک تورکیا بگرێتە بەر. بەشبەحاڵیخۆم، سوچێکی ئەم رێکەوتنەی هێزەکانی رۆژئاوا، بەڕێگەیەکی جیاواز لە ئۆکەی تورکیا دەزانم و پشتیوانی هەولێری لەگەڵدابووە. ئەمە خۆیلەخۆیدا هەوەڵین لاملی و لاموجیمییە لەدەرەوەی خواستەکانی تورکیا گوزەراوەو جێگەی دڵخۆشییە.
پێمانوایە، زیاد لەپەکەکە، پارتی و زۆنەکەی لەژێر مەترسی رووبەڕووبوونەوەی تورکیان،
با لەئێستایدا لەباشترین دۆخی پەیوەندیشدا پیشیان لە پەکەکە خواردبێتەوەو لە هەندێحاڵەتیشدا گەر کارئاسانییان بۆ تورکیا نەکردبێ، ئەوا هێندەی بەغدا هەڵوێستیان نەبووە!
یەکێتی لە ئێستادا دوورترە لە دێوەزمەی تورکیا، وەلێ پەیوەندییەکانی پێیناوەتە دۆخێکی دژوارەوە. لەپاش شازدەی ئۆکتۆبەر فشارەکانی تورکیا بەتایبەتی بۆ سلێمانی بەئاشکرا دیاربوون. یەکێتی پاڵپشتێکی مەعنەوی پەکەکەیە، وەلێ باجی بەرگرییکردنی لە پەکەکە داوەو لەسەر ئەم حسابەیش نەیارەکانی ئۆکەیەکی نابەدڵیان وەرگرتووە!
یەکێتی داهێنەری پرسی ئاشتەوایی باکوری کوردستان و ئەنکەرە بوو، ئۆزال ئەندێشە سیاسییەکانی خۆی، دەخستە بەردەم مام جەلال و ئەویش کۆدی کەسایەتی ئۆجەلانی دەخوێندەوە. ئاسان نییە ئێستا یەکێتی ئەو توراسی تەباییە خاوەندارییەتی بکات، چون هاوکێشەی یەکێتی لەناوچەکەدا ئاڵۆزترە لەو رابردووەی کە هەیبووە.
پەیوەندییەکان ئاڵۆزن، رەنگە پارتی و یەکێتیش بەسانایی سەریان لێدەرنەکەن. پەیوەندییەکان لەوەدا نەماونەتەوە کە ئایدیۆلۆژیاو بیروباوەڕ دایانبڕێژێتەوە. بەرژەوەندی ئابوری و هێزی هەواڵگیریی، زائیدەن ئامادەیی بێپێشینەی روسیاو کڕکەوتنی بەرژەوەندییەکانی ئەمەریکایش لەناوچەکەدا، دیسانەوە چەپۆکێکی قوڕاوییە بە تەوقی سەری هێمنی ناوچەکەوە. ئیسرائیلیش کەمتازۆر چاوێکی لە زەوارە زەنگینەکەی جیۆسیاسی ناوچەکەیەو چاوەکەی تریشی بە پەکەکە هەڵنایەت، تەنانەت سێبەرەکەی پەکەکە خاکی داعشی بە تورەکە وێژا. هێشتا کەللەڕەقیی کەلتورە دژ بە چەپەگەراییەکە لە دەماری سیاسەتی ئیسرائیلدا، پشتیوانی راستڕەوە مەزهەبگەراییەکەی تورکیای ناوناتۆیەو سویچ ئۆنی پەنجەی ئیسرائیلییەکان، توڕەیی تورکیای بەرداوەتە ئەم کیشوەرە بێساحیبە.
ئیسلامییەکانیش بۆچی هیچ، دەکرێ رۆڵی ناوبژیوانی ببینن. دەتوانن ئاداتی قەدەرێکی جوانبن، بەداخەوە هەندێکیان مەلا ئیدریسێکی ساختەی سیاسەتەکانی کن ئەردۆگانن. کەمتازۆر خۆیان لە قەرەی قەیرانەکە نادەن، نیگەرانییان پێوە دیارە، وەلێ هێشتا هەندێکیان سوجدەی شوکر بۆ سەرکەوتنەکانی ئەردۆگان دەبەن.
هێشتا هەندێکیان تەزووی ئۆخەی و موچرکەی ئیمان دەیانگرێ، وەختێک ریزەنوێژخوێنێکی ئەنکەرە لەبەرباران دەبینن، بینیمان چۆن لەپەیجەکانیان بڵاویانکردنەوە، لەکاتێکدا ئاواییەکانی سنور، لەبەر لێزمەی بۆمبەکانی تورک، تەنانەت کەوەکانیشیان بە هێلکەوە قرچەیان دەهات، خۆ وێنەکانیشمان بینین.
بەکورتی و کرمانجی، لەروانگەی تورکیادا، نێزیکی و دووری نییە، جاشو جەنگاوەری کورد یەکشتن، دەربارو دەستبەچەکەکان یەکشتن. هەرچی زووترە، زمانێکی نوێ و سیاسەتێکی یەکگرتوو، هەرچی زووترە، کۆمەڵی نێونەتەوەیی و ناوەندو هەولێر، پەکەکەو پێناوە راستەقینەکانی ئاشتی لەناوچەکەدا، دەبێت بەگیانێکی گەورەی کوردبوونەوە، کارلەسەر وەستانی ئەم ئافاتەی بەردەرگای بێشەوژەنی هەموومان بکەن.
ليست هناك تعليقات
إرسال تعليق